Mỡ máu hay cholesterol gồm 2 loại: cholesterol xấu và cholesterol tốt.
Nếu hàm lượng cholesterol xấu ở mức cao sẽ hình thành những mảng bám trên thành động mạch, từ đó dẫn dến xơ vữa động mạch, gây ra bệnh tim. Mức cholesterol xấu càng cao càng dễ mắc các bệnh về tim mạch, theo WebMD.
Ngược lại, mức cholesterol tốt càng cao thì nguy cơ phát sinh bệnh tim càng thấp. Bởi vì cholesterol tốt đóng vai trò loại bỏ bớt cholesterol xấu ra khỏi máu, đồng thời ngăn chặn sự hình thành của các mảng bám trên thành động mạch, từ đó bảo vệ tim.
Mỡ máu cao nguy hiểm như vậy, nhưng không chỉ do chế độ ăn gây ra, mà nhiều nguyên nhân đáng ngạc nhiên khác cũng gây ra tình trạng nguy hiểm này.
Biết được những nguyên nguyên nhân này có thể giúp bạn phòng tránh tốt hơn.
1. Căng thẳng
Nghiên cứu cho thấy căng thẳng mạn tính có thể làm tăng mức cholesterol xấu và làm giảm mức cholesterol tốt. Nguyên nhân là do các hoóc môn căng thẳng cortisol và adrenaline kích hoạt những thay đổi có thể dẫn đến lượng đường trong máu cao hơn và gây viêm nhiễm. Theo thời gian, điều này có thể khiến gan bơm ra nhiều cholesterol và làm tăng mức chất béo trung tính.
2. Cà phê không lọc
Thói quen uống cà phê kiểu Pháp hoặc cà phê espresso có thể gây rắc rối cho cholesterol. Những loại cà phê này không sử dụng bộ lọc, vì vậy các hợp chất dầu diterpenes trong hạt cà phê sẽ đi vào tách cà phê. Những loại dầu này có thể làm tăng mức cholesterol xấu.
Tuy nhiên, bạn chớ vội lo lắng, 1 – 2 tách cà phê mỗi ngày thì không có vấn đề gì, nhưng các chuyên gia khuyên không nên uống quá 4 tách cà phê không lọc mỗi ngày. Cà phê lọc có thể hiểu là cà phê pha theo cách pha “phin” cổ điển.
3. Thuốc chữa bệnh
Một số loại thuốc có thể có ảnh hưởng đến lượng cholesterol. Đó là một số loại thuốc tránh thai, retinoid, corticosteroid, thuốc kháng virus và thuốc chống co giật. Một số loại thuốc điều trị huyết áp cao cũng có thể làm tăng cholesterol, theo WebMD.
Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ loại thuốc nào bạn sử dụng.
4. Vấn đề về tuyến giáp
Cơ thể sử dụng hoóc môn tuyến giáp để giúp loại bỏ cholesterol dư thừa. Vì vậy, ở người có tuyến giáp kém hoạt động hoặc suy giáp, mức cholesterol toàn phần và cholesterol xấu sẽ tăng lên.
Nói chuyện với bác sĩ nếu có các triệu chứng của suy giáp, như mệt mỏi, da khô, yếu cơ và đau nhức.
5. Bệnh tiểu đường
Mức đường huyết cao dẫn đến đến nhiều biến chứng, bao gồm cả bất thường về cholesterol. Nguyên nhân là do khả năng kháng insulin giảm – khi các tế bào không còn đáp ứng tốt với insulin. Từ đó dẫn đến mức cholesterol bất thường với mức cholesterol tốt giảm xuống, trong khi mức cholesterol xấu và chất béo trung tính tăng lên, theo WebMD.
6. Thời kỳ mãn kinh
Khi mức estrogen giảm sau thời kỳ mãn kinh, lượng cholesterol sẽ tăng lên. Nghiên cứu cho thấy, mức cholesterol xấu và tổng mức cholesterol tăng trong khoảng thời gian kỳ kinh cuối cùng và sau đó.
Thậm chí, phụ nữ tăng trung bình từ 8 đến 10 cân sau khi mãn kinh. Họ cũng ngừng tập thể dục nhiều, điều này có thể làm tăng nguy cơ cholesterol cao.
7. Ngồi nhiều
Ngồi hàng giờ liên tục có liên quan đến béo phì, bệnh tim và cholesterol cao.
Ngồi quá lâu làm giảm đến 95% một loại enzyme có tác dụng biến cholesterol xấu có hại thành cholesterol tốt.
Để bảo vệ trái tim, hãy thường xuyên đứng lên. Hãy đứng lên ít nhất 30 phút một lần và nếu có thể, hãy đi bộ 5 phút mỗi giờ, theo WebMD.
8. Bệnh về gan
Gan tạo ra, xử lý và phân hủy cholesterol. Khi gan không hoạt động bình thường, có thể ảnh hưởng đến mức cholesterol.
Một trong những tình trạng phổ biến nhất là bệnh gan nhiễm mỡ, cứ 4 người thì có 1 người bị tình trạng này.
Gan nhiễm mỡ nặng dẫn đến viêm gan nhiễm mỡ – làm cho gan sưng lên và có sẹo, dẫn đến xơ gan.
9. Uống rượu
Cùng với việc xử lý cholesterol, gan cũng phân hủy rượu.
Một nghiên cứu cho thấy những người đàn ông uống rượu nhiều – khoảng 4,5 ly trở lên cùng một lúc – có mức cholesterol xấu hơn. Ngay cả thỉnh thoảng say rượu một lần cũng chịu tác hại này.
10. Bệnh về thận
Nghiên cứu cho thấy cholesterol cao có thể gây hại cho chức năng thận và làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận. Mặt khác, các vấn đề về thận có thể làm tăng mức cholesterol.
Nghiên cứu cho thấy rằng hội chứng thận hư – một dạng tổn thương thận, làm tăng mức cholesterol xấu và cholesterol toàn phần. Còn bệnh thận mạn tính lại làm giảm mức cholesterol tốt.
11. Chế độ ăn nhiều đường
Quá nhiều đường cũng là thủ phạm gây cao mỡ máu Ảnh: Shutterstock |
Chất béo bão hòa thường là nguyên nhân chính gây ra bệnh tim. Nhưng quá nhiều đường cũng là thủ phạm.
Chế độ ăn nhiều đồ ngọt khiến gan tạo ra nhiều cholesterol xấu và nhiều chất béo trung tính, và ít cholesterol tốt hơn.
Một nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ 10% calo từ đường trở lên, có nguy cơ giảm gấp 3 lần mức cholesterol tốt so với những người ăn ít đường, theo WebMD.
Nguồn: https://thanhnien.vn/suc-khoe/nhieu-nguyen-nhan-khong-ngo-lai-lam-tang-mo-mau-1414009.html
