Whitmore hàm oan là ‘vi khuẩn ăn thịt người’

Bác sĩ chuyên khoa 2 Phạm Ngọc Hàm, Trưởng khoa Y học nhiệt đới, Bệnh viện Đà Nẵng, nói rằng nhiều người hoang mang, đồn đoán về căn bệnh Whitmore, gọi là bệnh do vi khuẩn ăn thịt người. Thực chất, bệnh Whitmore, còn gọi Melioidosis, là do nhiễm vi khuẩn Burkholderia pseudomallei sống trong môi trường tự nhiên. Bệnh dẫn đến tình trạng áp xe, hoại tử nhiều cơ quan, trong đó có da. Còn vi khuẩn “ăn thịt người” là loại khuẩn khác.

Bệnh Whitmore rất ít gặp, không bùng phát thành dịch, không lây trực tiếp từ người sang người. Mùa mưa, từ tháng 7 đến 11 là thời điểm ghi nhận nhiều ca bệnh nhất. Thời gian ủ bệnh thường 1-21 ngày, trung bình 9 ngày.

Tuy nhiên, bệnh tiến triển rất nghiêm trọng, tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt với những người đang mắc bệnh mạn tính. Mức độ nghiêm trọng của bệnh dựa vào tình trạng nhiễm trùng. Người bị tiểu đường, bệnh phổi mạn tính, bệnh thận mạn tính và ung thư, nguy cơ tử vong cao hơn khi nhiễm vi khuẩn này.

Người và động vật có thể nhiễm bệnh khi tiếp xúc trực tiếp với đất và nước bị nhiễm vi khuẩn, hoặc hít phải các hạt nước hoặc bụi li ti có nhiễm vi khuẩn, uống phải nguồn nước có vi khuẩn. Nguy cơ gây bệnh qua tiếp xúc trực tiếp với vết xây xước nhỏ ngoài da.

Theo bác sĩ Hàm, biểu hiện bệnh Whitmore rất đa dạng và phức tạp. Bệnh nhân có thể sốt cơn hoặc sốt kèm theo lạnh run, sốt kéo dài. Cùng với đó là suy hô hấp, loét da, viêm đường tiết niệu, viêm phổi, áp xe phổi, áp xe ở gan, lách, nhiễm trùng huyết, suy đa phủ tạng… Bệnh thường chẩn đoán nhầm với viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, bệnh nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác.

Hiện nay, chưa có vaccine phòng bệnh Whitmore, do đó bác sĩ Hàm khuyến cáo người dân hạn chế tiếp xúc với tác nhân gây bệnh, bao gồm đất, nước, bùn lầy, đặc biệt là những nơi có ô nhiễm nặng. Người có vết thương hở trên da, vết loét hoặc bỏng và người thường xuyên làm việc ngoài trời, phải tiếp xúc trực tiếp với đất và nước nhiễm bẩn cần trang bị đầy đủ giày, dép và găng tay cao su. Đồng thời, cần đảm bảo vệ sinh sạch sẽ trước và ngay sau khi tiếp xúc.

Người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, suy giảm miễn dịch… cần được điều trị ổn định, bảo vệ các tổn thương để ngăn ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn. Nhân viên y tế nên sử dụng các biện pháp phòng ngừa qua đường tiếp xúc (mặt nạ, găng tay và áo choàng) để giúp ngăn ngừa nhiễm trùng.

Bác sĩ Hàm nhấn mạnh mùa mưa lũ là điều kiện thuận lợi cho bệnh Whitmore phát triển, người dân chủ động nâng cao ý thức phòng bệnh. Bác sĩ cần cảnh giác để chẩn đoán đúng, điều trị bệnh kịp thời. Nếu nghi ngờ triệu chứng bệnh Whitmore, nên đến cơ sở y tế khám.

Sau các đợt bão lũ kéo dài từ đầu tháng 10 đến nay, nhiều tỉnh miền Trung ghi nhận số ca bệnh Whitmore tăng cao. Quảng Trị ghi nhận 24 ca, Bệnh viện Thừa Thiên – Huế tiếp nhận 30 ca… Bệnh viện Đà Nẵng điều trị 29 ca, bệnh nhân chủ yếu đến từ Quảng Nam, Nghệ An, Quảng Ngãi và Đà Nẵng.

Thư Anh

• Bệnh Whitmore bùng phát ở Quảng Trị
• Thêm ba người bệnh Whitmore
• Bệnh Whitmore bùng phát ở miền Trung do mưa lũ
• Vi khuẩn Whitmore bị nhầm với ‘khuẩn ăn thịt người’